Racisme en kinderen

Auteur: Marijke Uithol
GZ-psycholoog en EMDR-therapeut met expertise in angst, trauma en rouw


Waarom dit artikel

Onlangs werd ik geïnterviewd over dit onderwerp. Mijn verhaal bleek niet aan te sluiten bij wat ze zochten. Maar ik vind het best een goed verhaal 🤣 de moeite waard om voor jullie te posten.

Hoe kunnen ouders omgaan met racisme?
Interessante vraag, nietwaar?

Racisme is geen nieuwe trend.
Als we opgroeien, leren we van onze primaire opvoeders en vanuit de omgeving de ‘regels van het leven’, onze kennis, onze interne bieb: dit is goed en dit is fout. Laten we als voorbeeld nemen ‘paprika is gezond en snoep niet.’
Deze oordelen helpen ons te navigeren door de wereld.

We maken categorieën. Zoals fruit en groente.
En nog een stapje verder:
we be-oordelen:
Rode paprika’s zijn lekker en groene paprika’s niet (serieus, hoe kan het dat hier nog geen survival of the fittest heeft plaatsgevonden waarin de groene paprika het niet overleefd heeft).

Dat we oordelen, en dat we be-oordelen gaan we niet tegenhouden. Het brein doet dit automatisch.

Alles wat afwijkt van onze norm, valt ons op als mogelijk gevaar en krijgt onze aandacht.

Dan weer terug naar racisme.
Het feit dat we een woord hebben voor een groep (zoals ras) is ergens al bijzonder toch? We maken nou eenmaal onderscheid en pikken de meest karakteristieke eigenschappen daarbij uit.
Om even stigmatiserend te doen (denk aan veel moppen waarin dit naar voren komt):
– Belgen zijn dom
– Nederlanders zijn slim
En…
– Limburgers eten vlaai (met een knipoog naar mijn Limburgse collega)

Ons brein zet zelfs het woord ‘alle’ voor deze zinnetjes, als we niet oppassen.

Waar het mis gaat, is dat we vergeten dat het maar oordelen zijn en onze oordelen voor ‘waar’ gaan aanzien.

– Ik denk het, dus het is waarheid.

De grootste les die we onze kinderen leren is mijn inziens deze:

💡Dat we oordelen, is een feit. Wees je ervan bewust dat het oordelen zijn, zodat je ze niet als waarheid gaat zien.

Oefen met wat ik noem je ‘in between’ fase: het moment tussen je gedachte en je handelen. Hoe? Door bewustzijn te trainen. Leren in het moment te zijn.

Lach om de mop die je kind vertelt en pak het moment gelijk aan om een filosofisch gesprek te hebben over denkfouten.
Ik mag graag geloven dat racisme niet in een kinderbrein bestaat. Het bewuste schade toebrengen of negatief oordelen over andere mensen? Daarmee zijn ze niet geboren. Maar als we ze niet leren dat ons brein ons regelmatig voor de gek houdt, kunnen probleem ontstaan. Niet alleen racisme, maar ook mentale issues zoals negatief zelfbeeld, depressie en suïcidaliteit worden gevoed doordat mensen hun gedachten veel te serieus nemen.

Praat met elkaar over elkaars oordelen. Veroordeel de ander niet dát die oordeelt. Uit angst kan men rare dingen roepen.

In het werkmateriaal van de Butskees-methode vind je veel materiaal om met de binnenwereld van je kind aan de slag te gaan. Is de Butskees-methode je onbekend? Begin bij de gratis online training Starten met Butskees.


Oefen met kinderen met ‘in de schoenen staan van de ander’: je zegt nu iets over (herhaal het oordeel), maar stel dat jij (en personaliseer het verhaal). Hoe zou jij dan je voelen, wat zou je denken en wat zou je doen?

So… wat denk jij?

Heb je vragen naar aanleiding van dit artikel of heb je nog meer tips? Klik hier om een mail te sturen.


Disclaimer: alle rechten voorbehouden aan de auteur.

© Copyright Psychologiepraktijk Marijke Uithol 2022. Alle rechten voorbehouden. De op deze website afgebeelde gegevens, waaronder begrepen teksten, foto’s, beeldmerken, (handels)namen en logo’s, zijn eigendom van of in licentie bij Psychologiepraktijk Marijke Uithol / De Butskees-methode en worden beschermd door het auteursrecht, merkenrecht en/of enig ander intellectueel eigendomsrecht. De hiervoor genoemde rechten gaan op geen enkele wijze over op (rechts)personen die toegang krijgen tot deze website.

De inhoud van deze website mag alleen worden gebruikt voor persoonlijke doeleinden. Het gebruik voor commerciële doeleinden is niet toegestaan. Het is de gebruiker van de website niet toegestaan de inhoud van de website geheel of gedeeltelijk te reproduceren, over te dragen, te verspreiden, te bewaren of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Marijke Uithol. 

Ik ben gek op kennis delen! Meld je aan voor de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de nieuwe webinardata, trainingen, gratis werkbladen, leuke feitjes en praktische tips!