Als een traumaverhaal van je clïent je boos maakt.
Een verhaal over secundaire traumatisering
Auteur: Marijke Uithol
Kinder- en jeugdpsycholoog met expertise in angst, trauma en rouw
Hoe voorkom jij secundaire traumatisering?
Secundaire traumatisering is een onbewuste reactie van een hulpverlener op de traumatische verhalen van zijn cliënten. Het lijkt alsof de hulpverlener de traumatische ervaring zelf heeft meegemaakt omdat hij zich dermate inleeft in het verhaal.
Seksueel misbruik en de boze psycholoog
Voor mij springt een Kleine Grote Cliënt (KGC) op mijn bank om de spanning die hij in zijn lijf voelt, te reguleren
Hij is 7 jaar oud (Klein).
En hij is wijs voor zijn leeftijd (Groot) als gevolg van de trauma’s die hij heeft opgelopen.
Hij vertelt mij, met zijn moeder, over het seksueel misbruik dat heeft plaatsgevonden, door middel van een stripverhaal dat we samen tekenen (ook een oefening uit de Butskees-methode®.
Ondertussen pas ik EMDR toe en gebruik veel bewegingsafleiding op de -nu nog steeds- heftige plaatjes. Soms blind-to-therapist als erover vertellen nog te lastig is.
Ik huil vanbinnen.
Als we het stripverhaal verder afmaken en ik steeds meer details te horen krijg, huil ik vanbinnen nog wat harder.
Bah! Dit is zo niet ok en ik had graag gezien dat dit deze lieve kleine jongen bespaard was gebleven.
Hij gebruikt zijn armen om aan te geven hoe spannend het nog is om naar het plaatje te kijken. Helemaal wijd = veel spanning. Zijn spanning zakt zichtbaar en hij klapt in deze sessie voor zijn laatste keer zijn handen op elkaar: ‘helemaal weg’ roept hij trots.
Dan kom ik na een dag werken thuis. Tijdens het avondeten ben ik afwezig.
‘Is er iets?’ vraagt mijn man.
‘Heftige casus’ leg ik uit in twee woorden en ik blijf stil.
‘Not for now’? vraagt hij in het Engels (en tik die we over hebben gehouden uit de periode dat de kids nog geen Engels konden en we grote-mensen-zaken wilden bespreken).
‘Nope, not for now…’ antwoord ik.
Later, als ik in bad zit met mijn zoon met zijn rug tegen mijn aan, luisteren we naar muziek en huil ik (voor hem onzichtbaar) vanbuiten. En ik besluit dit gevoel even helemaal toe te laten. Het doet bijna fysiek pijn in m’n lijf en ik blijf met m’n aandacht bij de plek met spanning.
Ik ben verdrietig, maar ook vooral boos dat dit mijn KGC is overkomen. Onrecht. Onbegrip. Argggh wie dóet zoiets?!
Bij de laatste tranen voel ik ook dankbaarheid voor dat ik mijn KGC mag helpen. Ik merk dat ik zak in mijn spanning en de ideeën hoe ik dat wil gaan doen, stromen gelijk binnen:
Het woede- en wraakprotocol van EMDR.
Die boosheid? Als ik dat voel, voelt hij dat vast ook. Die gaan we maar eens inzetten in het woede- en wraakprotocol van EMDR. Beginnend bij mezelf 😉 maar ook zeker in de behandeling, want hoewel mijn KGC nog maar een jonkie is, is dat met enige aanpassingen (en gebruik van spelmateriaal) ook in te zetten.
Ik knuffel mijn zoon en geef hem een kus op zijn achterhoofd voordat ik uit bad stap.
‘Huilen helpt hè, mam.’ zegt hij dan (en ik maar naïef denken dat ik stiekem kon huilen).
‘Gevoel wil gevoeld worden hè. En dan kan het weg, hè’, zegt hij.
Oef, trots dat in ieder geval dít onderdeel is blijven hangen in de opvoeding 😉
Wat maken mensen soms toch een hoop nare dingen mee.
Ik lees er niet over in een boek of tijdschrift, maar als (complex) traumapsycholoog ik hoor de verhalen uit de eerste hand.
‘Het leven van een traumapsycholoog’, misschien moet dat de titel worden van mijn volgende boek 😉
Ik zie rauwe rouw van mensen die dierbaren hebben verloren; meerdere gezinsleden achter elkaar, zeer plotseling of na heftig lijden. (Groeps)verkrachting, incest, oorlog. Het komt in mijn praktijk allemaal voorbij.
En ik sta iedere keer weer versteld van de weerbaarheid van de mens: we buigen en veren weer op. En ik ben dankbaar dat deze mensen mij in vertrouwen nemen, dat ik ze mag helpen.
Maar heel soms is er zo’n moment, dat als ik de deur achter ze dicht doe, ik stilletjes een traan voel lopen over mijn wang. En dat ik ‘s avonds mijn kinderen in bed nét even te hard knuffel en kus dat ze bijna wakker worden.
Wat ik dan doe?
Ik zou nu iets heel professioneels kunnen noemen: bespreken in supervisie, reflecteren wat mij raakt, etc.
Natuurlijk gebeurt dat ook. Maar wat werkt voor mij?
Dan drop ik mijn verhaal bij mijn moeder… 😉
Niet alle details in geuren en kleuren (anders traumatiseer ik haar misschien nog) maar wat het met mij doet.
Want ik ben niet alleen jouw traumapsycholoog.
Ik ben ook nog gewoon Marijke.
💚 Marijke
Heb je vragen naar aanleiding van dit artikel of heb je nog meer tips? Klik hier om een mail te sturen.
Disclaimer: alle rechten voorbehouden aan de auteur.
© Copyright Psychologiepraktijk Marijke Uithol 2022. Alle rechten voorbehouden. De op deze website afgebeelde gegevens, waaronder begrepen teksten, foto’s, beeldmerken, (handels)namen en logo’s, zijn eigendom van of in licentie bij Psychologiepraktijk Marijke Uithol / De Butskees-methode en worden beschermd door het auteursrecht, merkenrecht en/of enig ander intellectueel eigendomsrecht. De hiervoor genoemde rechten gaan op geen enkele wijze over op (rechts)personen die toegang krijgen tot deze website.
De inhoud van deze website mag alleen worden gebruikt voor persoonlijke doeleinden. Het gebruik voor commerciële doeleinden is niet toegestaan. Het is de gebruiker van de website niet toegestaan de inhoud van de website geheel of gedeeltelijk te reproduceren, over te dragen, te verspreiden, te bewaren of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Marijke Uithol.